Rob Jetten zegde tijdens het commissiedebat Elektriciteitsnet, energie-infrastructuur en RES van vorig jaar september toe een routekaart energieopslag te laten opstellen. Opslag heeft namelijk een belangrijke balansfunctie in het toekomstige energiesysteem.

Jetten in de brief aan de Tweede Kamer: “In het energiesysteem van de toekomst is elektriciteit de belangrijkste energiedrager, vervult waterstof een belangrijke systeemrol en vult decentrale duurzame warmtevoorziening een groot deel van de warmtevraag in. De energieproductie in een duurzaam energiesysteem komt voor het grootste deel uit variabele bronnen als wind en zon. De potentiële verschillen tussen vraag en aanbod zullen daardoor groter zijn dan in het vroegere energiesysteem. Dit vergroot het zogenaamde flexibiliteitsvraagstuk.”

De minister ziet daarbij vijf vormen van balancering: flexibele vraagsturing, regelbaar vermogen, interconnectie, conversie en energieopslag.

Belemmeringen

Samengevat stelt de Routekaart Energieopslag dat zowel elektriciteits-, moleculen- als warmteopslag nodig (zullen) zijn in ons energiesysteem. Ten eerste omdat ze vraag en aanbod binnen de energieketens bij elkaar brengen. Zo kan elektriciteitsopslag zorgen voor meer opwek van wind- en zonne-energie en is warmteopslag cruciaal voor geo- en zonthermie. Ten tweede omdat de verschillende energievormen elkaar aanvullen in termen van vermogen en opslagduur.

De onderzoekers zien nog wel een aantal belemmeringen die investeringen in grootschalige opslagsystemen tegenhouden. Zo komt de marktwaarde van energieopslag niet altijd overeen met de maatschappelijke waarde. En omdat energieopslag niet altijd direct kan worden gerelateerd aan CO2-besparing, past de huidige subsidiesystematiek daar niet bij.

Industrie

De onderzoekers raden de industrie aan met name te kijken naar elektriciteitscontracten met dynamische prijzen en warmteopslag. Bij elektriciteitscontracten met dynamische prijzen zijn de tarieven voor elektriciteit direct gekoppeld aan de prijzen op de day-ahead markt. Door met de vraag naar elektriciteit in te spelen op de elektriciteitsprijzen, kan in potentie veel geld worden bespaard.

Warmteopslag

In vergelijking met andere eindgebruikers, is de vraag naar warmte in de industrie vaak groot. Warmte kan momenteel nauwelijks over lange afstanden worden getransporteerd. Dat maakt lokale warmteopslag noodzakelijk. Met het verduurzamen van de warmteketen, zal het voor de industrie steeds belangrijker worden in lokale warmteopslag te investeren.

De Routekaart Energieopslag benoemt verschillende warmteopslagtechnieken  die relevant zijn voor de industrie. Afhankelijk van de mogelijkheden en de urgentie te investeren, zijn deze technieken de moeite waard te overwegen: grote warmwater tank (beschikbaar, TRL 9-11), vaste stof warmteopslag (in demonstratie TRL 6-7) en thermochemische materialen (prototypes, TRL 4-6).