Foto: Niek de Jong, directeur ai Data Safe House
De industriële transitie van fossiele brandstoffen naar duurzame alternatieven is volop in gang. Dat is goed nieuws voor het klimaat, de leefomgeving en de voorzieningszekerheid van energie. Maar de overstap van fossiele energie naar emissieloze alternatieven levert ook de nodige uitdagingen op in de energie-infrastructuur.
Om het energiesysteem van de toekomst mogelijk te maken, investeren de netbeheerders fors in uitbreiding van de elektriciteitsnetten en de ombouw en uitbreiding van het gasnet naar een waterstofnet.
Dilemma
Netbeheerders willen graag weten waar, wanneer en hoeveel de netten moeten worden verzwaard of uitgebreid. Daarvoor hebben ze inzicht nodig in de investeringsplannen van de industrie. Hoe eerder zij weten of een bedrijf wil elektrificeren of bijvoorbeeld wil overstappen op waterstof, hoe beter ze hun werkzaamheden kunnen inplannen. Die investeringsplannen zijn voor veel bedrijven echter bedrijfsgevoelige informatie die ze niet met iedereen willen delen. Tegelijkertijd willen bedrijven graag weten waar ze aan toe zijn en wanneer ze de gewenste aansluiting krijgen.
Om dat dilemma te doorbreken, richtten de netbeheerders samen met Port of Rotterdam en Deltalinqs het Data Safe House (DSH) op. Een veilige IT-omgeving waar bedrijven hun data kunnen delen. Een overkoepelende stichting borgt de afspraken tussen industrie, netbeheerders en overheden en garandeert dat de data niet in verkeerde handen komen. Bedrijven kunnen zelf bepalen wie tot op welk niveau hun data mag inzien. Zo zullen netbeheerders alleen die informatie krijgen die ze nodig hebben om de capaciteitsvraag te kunnen inschatten.
Hoge nood
Niek de Jong, directeur ai Data Safe House: “Het Data Safe House bouwt voort op het platform dat de Rotterdamse industrievereniging Deltalinqs en Havenbedrijf Rotterdam vorig jaar oprichtten. Het is bewonderenswaardig hoe snel de betrokken partijen, zoals de netbeheerders, industrieclusters en het ministerie van Economische Zaken, de landelijke DSH uitrol mogelijk hebben gemaakt. Het geeft ook maar weer aan hoe hoog de nood is bij de betrokken partijen om data te kunnen delen via één vertrouwelijk platform.
Het is bewonderenswaardig hoe snel de betrokken partijen de landelijke DSH uitrol mogelijk hebben gemaakt Niek de Jong DSH
Die vertrouwelijkheid is geborgd door zowel de opzet van de ICT-infrastructuur als de Data Board. We hopen dan ook dat de gehele industrie aanhaakt bij dit initiatief zodat de netbeheerders snel en doelmatig kunnen doorgaan met het aansluiten van de industrie op de infrastructuur die ze helpt verduurzamen.”
Eén centrale database
Marc Zwart, Corporate Relations Advisor Energy Transition Shell: “De behoefte aan een centrale plek voor onze ontwikkelscenario’s voor aardgas, elektriciteit, CO2, restwarmte en waterstof ontstond eerlijk gezegd uit frustratie. Steeds meer instanties klopten bij ons aan om hierover een uitvraag te doen. En ze hadden allemaal net andere gegevens nodig. Het feit dat deze gegevens nu in één centrale database, op een uniforme manier toegankelijk zijn, ontlast ons al enorm.
Het feit dat de gegevens nu in één centrale database, op een uniforme manier toegankelijk zijn, ontlast ons enorm Marc Zwart, Shell
Tegelijk is de confidentialiteit net zo belangrijk. Daar helpen de autorisatieprofielen bij, maar dat staat en valt ook bij de integriteit van degenen die toegang hebben tot de data. Ik heb er in ieder geval vertrouwen in dat we gezamenlijk aan een waardevol systeem bouwen dat de Nederlandse industrie helpt met zijn verduurzamingsplannen.”
Keuzes maken
Frederiek Doedijns, gebiedsregisseur Haven en Industrie Stedin: “De industrie staat voor een behoorlijke opgave om zijn CO2-emissies vóór 2039 terug te dringen naar nul. Dan raken namelijk de emissierechten van het ETS-systeem op en moeten bedrijven dus CO2-neutraal produceren. Elektrificatie is een belangrijke route daarnaartoe. Hoe beter de netbeheerders op de hoogte zijn van die plannen, hoe beter we onze netwerken tijdig kunnen aanpassen aan de behoefte. We beseffen heel goed dat die plannen concurrentiegevoelig zijn. En het fundament zijn van de marktpositie van menig bedrijf. Het Data Safe House garandeert dat we de data die we nodig hebben om onze infraplanning aan te scherpen alleen voor dat doel zullen gebruiken. Dus om de industrie te helpen hun doelen te bereiken.
Niet alleen data is belangrijk, ook de dialoog daarover Frederiek Doedijns, Stedin
Niet alleen data is daarin belangrijk, ook de dialoog daarover. Wij netbeheerders kunnen dan uitleggen wat onze werkwijze is. Waarmee we meer perspectief kunnen bieden aan de industrie. Als wij beter weten welke richting de industrie opgaat, helpt dat ons om beter om te gaan met de onzekerheid waar de industrie ook mee te maken heeft. Zo kunnen we, ondanks onzekerheid, toch de investeringsbeslissingen nemen die de industrie in staat stelt om te verduurzamen.”
Aanbodgestuurd produceren
Jan van der Lee, lead energy system outlook TenneT: “TenneT werkt aan een Target Grid ter voorbereiding voor de uiteindelijke netwerkbehoefte in 2050 als Nederland klimaatneutraal wil zijn. Van daaruit rekenen we terug wat er nu moet gebeuren om het hoogspanningsnet klaar te maken voor die toekomst. Hoe meer data we direct van de industrie kunnen verkrijgen en verwerken in de modellen, hoe beter we onze activiteiten kunnen stroomlijnen om het net tijdig aan te passen. Die data is tevens een mooi vertrekpunt voor een dialoog. Zowel wij als de industrie hebben comfort nodig over de toekomstplannen. We moeten op een gegeven moment tegen elkaar durven zeggen: wij gaan hiervoor.
Zowel wij als de industrie hebben comfort nodig over de toekomstplannen - Jan van der Lee, TenneT
De energietransitie heeft sowieso een grote impact op de bedrijfsvoering van de industrie. Bedrijven krijgen te maken met een aanbodgestuurd energiesysteem, dat grotendeels afhankelijk is van het weer. Wat betekent dit voor hen voor die uren of soms zelfs weken wanneer de zon niet schijnt en de wind niet waait? Bedrijven die zich hier nu op kunnen voorbereiden, helpen het energiesysteem en kunnen daar zelfs geld aan verdienen.”
Meer weten?